Podstawy prawne
Polski Związek Działkowców jest samorządną i niezależną organizacją społeczną działającą w oparciu o Ustawę z 8 lipca 2005 roku o rodzinnych ogrodach działkowych. Jednak pierwszym chronologicznie dokumentem była Ustawa z 9 marca 1949 roku o pracowniczych ogrodach działkowych.
Ponadto zasady działania, prowadzenia i utrzymania ogrodów działkowych oraz zarządzania nimi regulują następujące akty normatywne:
Ustawa z dnia 17 maja 1990 roku o podziale zadań i kompetencji określonych w ustawach szczegółowych pomiędzy organami gminy a organami administracji rządowej oraz o zmianie niektórych ustaw,
Ustawa z dnia 7 lipca 1994 roku prawo budowlane,
Statut Polskiego Związku Działkowców,
Uchwały i wytyczne organów Związku oraz Regulamin ROD.
Kim są polscy działkowcy?
Działki w polskich ogrodach działkowych użytkują w praktyce wszystkie grupy społeczne i zawodowe. Działkowcami są robotnicy i urzędnicy, emeryci i renciści, a ostatnio również bezrobotni. Spośród zawodów popularne są działki użytkowane przez pracowników przemysłu ciężkiego, ale również cenią sobie działki pracownicy przemysłu lekkiego np. włókienniczego w Łodzi. Działki uprawiają nauczyciele, wojskowi, kolejarze, pracownicy służby zdrowia, urzędnicy, pracownicy małych instytucji i zakładów rozsianych po całej Polsce. Obecnie najliczniejszą grupę wśród działkowców stanowią emeryci i renciści – 46,9%, następną grupą są pracownicy zatrudnieni na stanowiskach robotniczych – 24%, znaczną grupę stanowią pracownicy umysłowi – 18,4%. Od niedawna rośnie wśród działkowców grupa bezrobotnych obecnie 5%. Pozostałe grupy zawodowe stanowią 5,1% działkowców. W praktyce z działek korzysta znacznie więcej rodzin i ludzi, gdyż działka służy często kilku pokoleniom, zarówno jako miejsce wypoczynku, jak również w postaci źródła zdrowych plonów. Tak więc działka ma znaczenie dla większej liczby ludzi w naszym kraju, niż by to wynikało z podanych wcześniej liczb. Wszystko to wskazuje na dużą popularność ogrodów działowych w naszym społeczeństwie i na duże znaczenie działek dla polskich rodzin.
Zdecydowana większość ogrodów działkowych w Polsce położona jest w miastach. Najchętniej z ogrodów działkowych korzystają mieszkańcy dużych aglomeracji miejskich np. Warszawy, Katowic, Wrocławia, Szczecina, Gdańska, Poznania, Łodzi, Krakowa.
Co to jest rodzinny ogród działkowy ( w skrócie ROD)?
Artykuł 6 ust. 1 ustawy o ROD mówi, że rodzinny ogród działkowy jest to wydzielony obszar gruntu będący we władaniu PZD, podzielony na tereny ogólne i działki oraz wyposażony w infrastrukturę niezbędną do jego prawidłowego funkcjonowania. Celem rodzinnych ogrodów działkowych jest zapewnienie aktywnego wypoczynku oraz możliwości prowadzenia – przede wszystkim na własny użytek – upraw ogrodniczych. ROD stanowi składnik terenów zielonych oraz terenów rekreacyjnych. Ustawa o ROD zawiera bardzo ważną definicję ogrodów działkowych, uznając je za urządzenia użyteczności publicznej.
Stan PZD
W Polsce obecnie jest prawie 5200 rodzinnych ogrodów działkowych. Zajmują one powierzchnię blisko 44 tysięcy ha. Rodzinny ogród działkowy w strukturze Polskiego Związku Działkowców jest jego podstawowym, samodzielnym i samorządnym ogniwem.
W polskich ogrodach działkowych jest ok. 966 tys. zagospodarowanych działek . Ponieważ działka jest przydzielona rodzinie tzn. że z działek korzysta blisko 1 milion polskich rodzin. Przyjmując wielkość zwykłej, polskiej rodziny jako 4 osoby można obliczyć, że w RP z działek korzysta ok. 4 miliony ludzi. Jest to ponad 10 % polskiego społeczeństwa.
Kim są polscy działkowcy?
Działki w polskich ogrodach działkowych użytkują w praktyce wszystkie grupy społeczne i zawodowe. Działkowcami są robotnicy i urzędnicy, emeryci i renciści, a ostatnio również bezrobotni. Spośród zawodów popularne są działki użytkowane przez pracowników przemysłu ciężkiego, ale również cenią sobie działki pracownicy przemysłu lekkiego np. włókienniczego w Łodzi. Działki uprawiają nauczyciele, wojskowi, kolejarze, pracownicy służby zdrowia, urzędnicy, pracownicy małych instytucji i zakładów rozsianych po całej Polsce. Obecnie najliczniejszą grupę wśród działkowców stanowią emeryci i renciści – 46,9%, następną grupą są pracownicy zatrudnieni na stanowiskach robotniczych – 24%, znaczną grupę stanowią pracownicy umysłowi – 18,4%. Od niedawna rośnie wśród działkowców grupa bezrobotnych obecnie 5%. Pozostałe grupy zawodowe stanowią 5,1% działkowców. W praktyce z działek korzysta znacznie więcej rodzin i ludzi, gdyż działka służy często kilku pokoleniom, zarówno jako miejsce wypoczynku, jak również w postaci źródła zdrowych plonów. Tak więc działka ma znaczenie dla większej liczby ludzi w naszym kraju, niż by to wynikało z podanych wcześniej liczb. Wszystko to wskazuje na dużą popularność ogrodów działowych w naszym społeczeństwie i na duże znaczenie działek dla polskich rodzin.
Zdecydowana większość ogrodów działkowych w Polsce położona jest w miastach. Najchętniej z ogrodów działkowych korzystają mieszkańcy dużych aglomeracji miejskich np. Warszawy, Katowic, Wrocławia, Szczecina, Gdańska, Poznania, Łodzi, Krakowa.
Działkowcy w Europie
Polski Związek Działkowców jest członkiem Międzynarodowego Biura Ogrodów Działkowych i Przydomowych. Przedstawiciel PZD Prezes Eugeniusz Kondracki jest wiceprzewodniczącym Biura, którego siedzibą jest Luksemburg. Tam też w roku 1927 odbył się pierwszy Międzynarodowy Kongres Działkowców. Współpraca polskich działkowców z organizacjami o podobnym charakterze z innych państw Europy sięga już okresu międzywojennego. O wysokiej ocenie dla ruch ogrodnictwa działkowego w Polsce świadczy fakt, że V Międzynarodowy Kongres Działkowców odbył się w Poznaniu. Było to w roku 1935. Obecnie Biuro Międzynarodowe zrzesza związki narodowe z 15 państw: Austrii, Belgii, Czech, Danii, Finlandii, Francji, Holandii, Luksemburga, Norwegii, RFN, Słowacji, Szwajcarii, Szwecji, Wielkiej Brytanii. PZD w ramach Biura Międzynarodowego współpracuje z Radą Europy i Unią Europejską. Biuro Międzynarodowe ma status doradcy przy Radzie Europy. Wyrazem docenienia roli i znaczenia PZD w Europie było zorganizowanie w 1999r. przez Polskę Międzynarodowego Seminarium Działkowców. Polskie ogrody działkowe są uznawane za najładniejsze w Europie. Praca samorządu PZD była wielokrotnie nagradzana. Ostatni raz miało to miejsce w 2001 roku, kiedy to podczas Seminarium w Monachium, Biuro Międzynarodowe nagrodziło ROD 'Relaks’ w Obornikach Wielkopolskich prestiżowym dyplomem 'Ogród zgodny z naturą’.
Dlaczego działkowcy korzystają ze swoich działek?
Bo dla większości z nich są one źródłem pozyskania tanich warzyw i owoców. Bo dają zdrowe i nieskażone plony (potwierdza to wiele badań na zawartość metali ciężkich, które zostały przeprowadzone na obszarze całego kraju). Bo są miejscem odpoczynku po pracy i oazą spokoju dla emerytów i rencistów. Bo dają ich dzieciom i wnukom warunki do bezpiecznej i zdrowej zabawy. Bo mogą korzystać z półwczasów organizowanych w ogrodach. Bo mają kontakt z innymi działkowcami. Bo mają szansę uczestniczenia w imprezach kulturalnych w ogrodach, które nie obciążają ich skromnego budżetu domowego. Bo jest to ich hobby, lata ich pracy. Bo działka rekompensuje im małe powierzchnie mieszkaniowe. Bo kochają przyrodę i środowisko naturalne. Bo są ich własnością i miejscem, w które zainwestowali oszczędności. Bo po prostu są cząstką życia ich samych i ich rodzin.
Tak więc ogrody działkowe w Polsce w pełni wypełniają funkcje społeczne (w tym socjalne), rekreacyjne, integracyjne i ekologiczne.